Afyon Şirket Avukatı

Tüze (Özet) : Tüze, her şeyden önce bir düzen demektir. Ama hukukun öngördüğü düzen, gerçekten gerçekleneşelendiren bir düzen değildir. Tüze, toplum süresince insanların hakikat elbette davrandıklarını değil, elbette davranmaları gerektiğini gösterir. Tüze, namına uyulmak ve uygulanmak bağırsakin vardır. Adalet değeri zımnında, insanlar arası ilişkileri bir düzene koyuvermek, içtimai yaşamın gerçekleşmesini elde etmek lüzum. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Tüze düzeni, doğduğu andan itibaren ferdin mukabilsına kabul edilmesi ve uyulması müstelzim, kesin gerçek kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği üzere, onlara aykırı bir yönde de kullanabilir. Bu nedenle toplum süresince insanların idare ve davranışlarının tüze kurallarına uymaması, her devir mümkündür. “İşte tüze, kişi davranışlarını değerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana gelen bir yöntem, bir bütündür.” İnsan-kişi, kişi-huy ilişkilerinin insanlığın partner çıkarı ve huzuru bağırsakin evrensel ilkelerle güvence altına kırmızıınmasıdır. Tüze, adamlık seviyesi bağırsakin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birbir hayli düşünce ortaya atılmıştır. Bunlar kaynağı: tanrı, klas çıkarları, toplum sözleşmesi, huy ve insanlar olarak tamlayan telakkilerdir. Tüze Nedir Tüze, toplumun umumi menfaatini yahut fertlerin ve toplumun partner iyiliğini elde etmek için konulmuş olan ve umum gücüyle desteklenen kaide, doğru ve kanunların bütünüdür. Daha geniş bir tanılamamıyla tüze, adalete yönelmiş içtimai evetşyalnız düzenidir. Tüze Sözcük Manaı Tüze kelimesi Arapça “doğru” kökünden hasılat ve doğru kelimesinin çoğkoca olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Fellahçda “doğru” kelimesinin çoğkoca “beddua’kak”tır. Türk Tat alma organı Kurumu’na gereğince tüze kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yapmış oldurım zorlaü belirleyen yasaların bütünüdür”. Bunun dışında hukukun “haklar” anlamı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, ülfet anlamında da kullanılır. Beceri Manaı Tüze dönemden döneme değişmiş olduğu bağırsakin hala doyurucu bir tanılamam bünyelamamıştır. Kant “Tüzeçular hala hukukun tanılamamını aramaktadırlar” der. Günümüzde en çok kabul edilen tanılamamı ise: “Sınırlı bir zamanda mukannen bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması ülke zoruna (müeyyide) demetlanmış kurallar bütünüdür.” Ilmî bir disiplin olarak tüze, kendi süresince taban olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun zevat arası ilişkileri süje düz kısmına Özel Tüze, zevat ile ülke yahut devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Amme Hukuku adı verilir. Bu ayırım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Uygar Tüze, Kâr Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna mukabele Esas Hukuku, Ceza Hukuku ve İdare Hukuku umum hukukunun kellelıca zir dallarıdır. Tüze Kuralları ve Özellikleri Hukuku özge toplumu organizatör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden ayıran özellik ülke tarafından güvenceye kırmızıınmış ve cebri yapmış oldurımlara iye olmasıdır. Tüze kuralları kişi davranışlarını düzenler ve bulunmuş olduğu toplumun mesabe kazalarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sebebiyle dublör nitelikteki tam durumlarda uygulanması sağlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Tüze düzında yapmış oldurım umum gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek bağırsakin kullanılır. Tüze düzenini sağlamayı ve korumayı yalnızçlayan yapmış oldurımlar gene tüze düzeninin öngördüğü şekilde adına getirilir. Maddi ve içsel yapmış oldurımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yapmış oldurımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken içsel yapmış oldurımlar bu durumları mâni olmak bağırsakin kullanılır. Ceza hukukunda ölüm, hapis ve dünyalık cezaları; kanunuesasi hukukunda siyasetten men, kazanç kapatma; vergi hukukunda vergi ve kaçakçılık cezaları üzere bambaşka tüze dallarında bambaşka yapmış oldurımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile müntesip çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız gerekirse; bilinçi bir irade olarak gören kuramlar, irade dışı olarak gören kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların bazenlar felsefik değil ortaya konduğu dönemin sorunlarını çözmek yahut politik telakkileri tüze biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali adalet olan tüze, umumi olarak şu şekilde tanılamamlanabilir: “Tüze, adalete yönelmiş içtimai bir evetşyalnız düzenidir.” Bu tanılamamdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu adına getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, kullanışlı yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak istenen, hukukun içtimai yaşamı düzenleyip insanların amerikan barış ve güvenlik süresince bir arada evetşamalarını sağlamaktır. 2. Uygulamalı Yarar (Toplumsal İhtiyaçların Katlanması) Hukukun kullanışlı amacını, içtimai gerçeklik belirler. Tüze bu fonksiyonu ile toplum süresince yaşayan insanların, birbirleri ile sağlamak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruhsal bir varlık olarak insanın bünyesından meydana gelen gereksinimlerinı mukabillamaya çkırmızıışır. Tüze bu fonksiyonu ile tevellüt, izdivaç, ölüm vb. önemli biyolojik vakaları da çeşitli hükümlerle düzenler. Hiçbir tüze düzeni yaşamın taban gerçeklerini görmezden gelemez. Tüze düzeni, insanın natürel bünyesına ve bundan ileri gelen ihtiyaçlarına usturuplu yapmak zorundadır. Tüze önemli ölçüde, kazançlı gerçeklere de ilişkindır; kazançlı yoksulluklara uymalı ve onları mukabillamalıdır. 3. Adalet Tüze bu fonksiyonu ile mukannen bir aranjman altına aldığı toplumsal ihtiyaçları, özü salt bir müsavat düşüncesi olan adalet ölçüsüne vurarak doğruluk kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En endamsız tanılamamıyla adalet, “bir müsavat düşüncesi”dir. “Adalet, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) yapmak üzere dü bambaşka anlamda kullanılır. Adalet esasen ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, erdem, fazilet anlamında ferdî bir özelliği deyimler. Can her devir haklı olana yönelir, her insana kendine düşeni döndürmek yolunda kalıcı ve değaksiyonmez bir çaba gösterir. İşte bu idare ve çabayı gösteren adalet, özne (süje) ile müntesip oluşundan ötürü öznel (sübjektif) adalet olarak nitelenir. Bir erdem olan öznel adaletin dışında ve ondan önce nesnel (objektif) bir adalet konseptı vardır. Nesnel adalet, kişinin bir özelliğini değil, kişilerin müşahhas durumlarda gerçekleştireceği bağ biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte tüze düzında hukuki mesabe olarak kavlükarar konusu olan adalet de, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü tüze, insanlar arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve idraklanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar bütünüdür.” Topluluk bağırsakindeki davranış ve ilişkilerin değerlendirilmelerini bağırsakermiş kurallar tamü olarak tüze, bu değerlendirmelerde adalet ölçüsünü kullandığı ve çalıştırmak yerinde bulunmuş olduğuna gereğince, adaletin böylecene, hukukun da bir değerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Tüze normlarında adalet acaba ne ölçüde yansıtılmıştır ? Mevcut tüze ne denli adaletlidir ? İşte burada kanun üstü adalet konseptı ortaya çıkmaktadır. Bu, tüm tüze sistemine ve sistemlerine hâkim kâin, nesnel ve salt bir mesabe niteliğindeki adalettir. Tüze bir toplum düzenini bağırsakerir. Hukukun varlık nedeni de adalettir; lüzumlu mevcut düzeni sahiplenmek, gerekse onu değaksiyontirmeyi meşrulaştırmak bağırsakin her devir adalete kellevurulur. Nesnel ve kanun üstü adalet hukukta mukabilmıza kurulu tüze düzenlerinin asli örneği, olması müstelzim tüze anlamında tüze idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile adalet, mevcut tüze düzenlerinin namına usturuplu olup olmadığı açısından bir mesabe ve değerlendirme ölçüsü olabilir. Tekrar bu özelliği ile adalet, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun görüntülemek amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile yararlı ve olumsuz mukabillıklı ilişkilerde kâin bu üç fonksiyon istikrar süresince olduklarında, adil bir tüze düzeninin gerçekleşmesi sağlanır. Uygun olarak tüm tüze normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak tüze, hem adaleti gerçekleştirecek, hem içtimai evetşyalnız uyacak, hem de bu içtimai yaşamın amerikan barış süresince sürebilmesi bağırsakin bir düzen görünümünü sağlamaya çkırmızıışacaktır.

afyon şirket avukatı